NIP: 5512489018, REGON: 383395622

tel.: 505-976-178

e-mail: w.poltorak@rplegal.pl

Oddział Główny (adres do doręczeń):

ul. Zjednoczenia 2, 34-130 Kalwaria Zebrzydowska

RP Legal Kancelaria Adwokacka

Wojciech Półtorak

RP Legal Kancelaria Adwokacka

Miłosz Rabczyński

Oddział Główny (adres do doręczeń):

ul. Smolki 8/5, 30-513 Kraków

NIP: 6572795340, REGON: 383857146

tel.: 504-653-934

e-mail: m.rabczynski@rplegal.pl

MENU:

BLOG

Oczywistym jest, że od początku epidemii COVID-19 cała branża budowlana boryka się z problemami w zakresie dostępności materiałów, co wprost przełożyło się na zmniejszenie dochodów z realizowanych inwestycji. W chwili obecnej inflacja i związany z nią wzrost cen materiałów oraz usług nie tylko utrudniła i tak ciężką sytuację wykonawców, ale wręcz zagroziła płynności finansowej wielu przedsiębiorstw, co wymusiło konieczność zmiany zasad wynagradzania w zawartych umowach. Okazało się, że kontrakty zawierane przed nastaniem nowego Prawa Zamówień Publicznych albo nie zawierają postanowień dotyczących możliwości waloryzacji wynagrodzenia wykonawców, albo przyjęte klauzule waloryzacyjne są sformułowane w sposób nieprecyzyjny, przez co Zamawiający nie zgadzają się na dokonanie zmian umowy lub zastosowanie mechanizmu waloryzacji. W trudnym położeniu znaleźli się dostawcy, a także wykonawcy robót budowlanych i usługodawcy realizujący umowy zawarte na okres krótszy niż 12 miesięcy.

Z pomocą przyszedł ustawodawca i nowe przepisy ustawy z dnia 7 października 2022 roku o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców, nazywanej „Tarczą prawną”.

Obowiązkowe klauzule waloryzacyjne – nowe umowy

Na gruncie nowego PZP obowiązek zamieszczenia w umowie postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia dotyczył umów o roboty budowlane lub świadczenie usług, zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Na mocy przepisów nowej ustawy, od dnia 10 listopada 2022 roku obowiązek ten dotyczy:

• Umów o roboty budowlane;

• Umów których przedmiotem są dostawy;

• Umów których przedmiotem są usługi

- zawartych na okres dłuższy niż 6 miesięcy. Doszło zatem do znacznego poszerzenia katalogu umów w których obowiązkowe będzie zamieszczenie klauzul waloryzacyjnych. Na mocy dotychczasowych przepisów zastosowanie klauzul waloryzacyjnych w umowach dostawy nie było obowiązkiem zamawiających, a jedynie ich „uprawnieniem”.

Zmieniła się także sytuacja podwykonawców – nowe przepisy stanowią, że gdy doszło do zmiany wynagrodzenia wykonawcy, to jest on zobowiązany do zmiany wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy, w zakresie odpowiadającym zmianom cen materiałów lub kosztów dotyczących zobowiązania podwykonawcy, jeżeli przedmiotem umowy zawartej z podwykonawcą są roboty budowlane, dostawy lub usługi, a okres obowiązywania umowy podwykonawczej przekracza 6 miesięcy.

Obowiązkowe klauzule waloryzacyjne – umowy w toku realizacji

Omawiana ustawa w sposób wyraźny dopuszcza wprowadzanie zmian w już zawartych, realizowanych umowach sprawie zamówienia publicznego, bez przeprowadzania nowego postępowania o udzielenie zamówienia, polegających na:

• zmianie wysokości wynagrodzenia wykonawcy;

• dodaniu postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy - w przypadku umów, które nie zawierają takich postanowień;

• zmianie postanowień dotyczących zasad wprowadzania zmian wysokości wynagrodzenia wykonawcy, w szczególności w zakresie maksymalnej wartości zmiany tego wynagrodzenia;

• zmianie postanowień umowy dotyczących jej wykonania, w szczególności dotyczących:

          a) zakresu świadczenia wykonawcy, z czym może wiązać się odpowiadająca jej zmiana wynagrodzenia wykonawcy lub sposobu rozliczenia tego wynagrodzenia,

          b) terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenia wykonywania umowy lub jej części,

          c) sposobu wykonywania umowy

- o ile wzrost wynagrodzenia wykonawcy spowodowany każdą kolejną zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.

Co istotne, nowa regulacja obejmuje wszystkie umowy dotyczące zamówienia publicznego, będące w toku realizacji w dniu wejścia w życie ustawy, w tym umowy zawarte na podstawie „starego” Prawa Zamówień Publicznych.

Również i w tym przypadku ustawodawca zadbał o podwykonawców – przewidziano bowiem obowiązek waloryzacji wynagrodzenia podwykonawców w sytuacji, gdy zamawiający dokonał waloryzacji wynagrodzenia wykonawcy. Ta sama reguła dotyczy dalszych podwykonawców.

Omawiane rozwiązania należy ocenić korzystnie, pozwolą one poprawić płynność finansową podmiotów realizujących zamówienia publiczne oraz przyczynią się do usprawnienia realizacji umów zarówno przyszłych, jak i już zawartych. Aby tak się stało, konieczna jest jednak dobra wola, partnerska postawa i elastyczność zamawiających, a także zapewnienie odpowiedniego finansowania. O ile wobec podwykonawców waloryzacja będzie obowiązkowa przy spełnieniu wspomnianych kryteriów, to w relacji zamawiający / wykonawca przepisy ustawy stanowią o „dopuszczalnych” (a więc nie obowiązkowych) zmianach.

Adwokat Miłosz Rabczyński